استخدام

خبرگزاری مهر؛ گروه جامعه: وزارت آموزش و پرورش به دلیل بازنشستگی سالانه ۸۰ هزار فرهنگی با بحران معلم مواجه شده است. به گفته‌ی مسئولان وزارت آموزش و پرورش تا سال ۱۴۰۰، تعداد ۳۲۰ هزار فرهنگی بازنشسته می‌شوند.

این درحالی است که سهمیه استخدامی وزارت آموزش و پرورش از طریق آزمون سراسری و آزمون استخدامی سالانه به ۲۰ هزار نفر نیز نمی رسد.

به گفته ی اسفندیار چهاربند، رئیس مرکز نیروی انسانی وزارت آموزش و پرورش، این وزارتخانه برای تامین نیروی انسانی از راه های مختلف همچون استفاده از فارغ التحصیلان دانشگاه فرهنگیان، پذیرفته شدگان آزمون استخدامی، نیروهای حق التدریس، بهره گیری از استمرار خدمت بازنشستگان و موافقت با نقل و انتقالات، جبران کسری نیرو می کند، راه هایی که در برخی از موارد آشفتگی و تشویش در مدارس و خانواده ها ایجاد می کند.

پایتخت و مشکل کمبود آموزگار

شهر تهران نیز از این مشکلات مستثنی نیست. به دلیل جمعیت زیادی که در خود جا داده است با کمبود فضای آموزشی و معلم رو به رو شده است. یکی از چالش های آموزش و پرورش شهر تهران کمبود آموزگار و کمبود معلم مرد برای دوره متوسطه است.

 راه های جبران کسری معلم

در همین ارتباط، معاون آموزش ابتدایی آموزش و پرورش شهر تهران می گوید: حدود ۶۰۰ هزار دانش آموز ابتدایی وجود دارد که از این تعداد ۱۰۵ هزار کلاس اولی هستند.

وی درباره ی تامین نیروی انسانی برای این دوره بیان می کند: معلم هایی که وجود داشتند را ساماندهی کردیم و برای جبران کمبودها نیز از چند کانال استفاده کردیم. از ظرفیت فارغ التحصیلان متخصص دانشگاه فرهنگیان، از پذیرفته شدگان آزمون استخدامی طبق ماده ۲۸ استفاده کردیم، همچنین امسال نقل و انتقالاتی که صورت گرفت باعث شد تا کمبود نیرو جبران شود.

وی بیان کرد: امسال ورود به تهران آزاد بوده است و با حجم زیادی از انتقالات به تهران موافقت شد. برای سال تحصیلی جدید برای جبران کمبود نیرو، از مربیان‌ پیش دبستانی که تعداد ۵۰۰ نفر هستند نیز به عنوان حق التدریس استفاده کردیم.

با وجود اینکه محدودیتی در نقل و انتقال از شهرستان های مختلف به تهران در جذب آموزگار وجود نداشت که همین مسئله معضلات مهاجرت را نیز در خود نهان کرده است، باز از سوی خانواده ها مشکلاتی مطرح می شود که گویا همچنان وزارت آموزش و پرورش از درد بی معلمی رنج می برد.

استفاده از دفتردار به جای معلم

در همین رابطه مادر یکی از دانش آموزان مدرسه ای در منطقه ۴ می گوید: چهارشنبه ۲۸ شهریور جهت کلاس بندی برای دخترم در پایه سوم به دبستانش مراجعه کردم که پس از مشخص شدن اسامی دانش آموزان در دو کلاس سوم، نام معلم کلاس ۳ ، خانم اکبری عنوان شد و گفتند که امروز نمی آیند. انشاالله از شنبه می آیند.

وی ادامه می دهد: روز شنبه اول مهر پس از مراجعت به مدرسه، کادر مدرسه عنوان کردند که خانم اکبری بازنشسته شده و به جای ایشان خانمی دیگر به عنوان معلم کلاس فوق معرفی شدند. این درحالی است که ایشان به مدت ۸ سال به عنوان دفتردار در مدرسه حضور داشته و طبق اظهارات مدیریت مدرسه «این معلم در پایه پیش دبستانی نیز مدرس بوده است و در سال های گذشته گاهی هم که معلم پایه چهارم نمی آمد، وی سر کلاس حاضر می شد. و امسال وی به عنوان نیروی رسمی آموزش و پرورش درآمده است.»

این مادر تصریح می کند: با وجود اینکه ایشان هیچگونه سابقه تدریسی حداقل در پایه سوم دبستان نداشته است باز به کار گرفته شده است و هنگامی که به مدیر مدرسه گلایه می کنیم می گوید که این افراد را در طول سال به دوره ضمن خدمت می فرستیم. متاسفانه قد ایشان ۱ متر و ۲۰ سانتی متر است. به طوریکه قدشان از برخی از شاگردان کلاس کوتاه تر است و دست ایشان به تخته سیاه نمی رسد. این مسئله را با مدیر مدرسه مطرح کردم ایشان گفتند، که زیر پایشان چهارپایه می گذاریم!

وی تاکید می کند: دخترم از مدرسه که می آید، هر روز ناراحت است. می گوید؛ معلم تمام محتوای درسی را به دلیل کوتاه بودن قد، روی قسمت پایین تخته سیاه، می نویسد و ما با مشکل خواندن رو به رو هستم.

این اولیاء دانش آموز با انتقاد از کوچکی مدرسه نیز بیان می کند: تعداد دانش آموزان کلاس ۳۲ نفر است و کیفیت آموزش با این اوضاعی که پیش آمده به شدت پایین می آید. این تنها یکی از مشکلات کمبود معلم است که رسانه ای شده است.

واسطه کردن اولیا برای آوردن معلم

در همین ارتباط یکی دیگر از مادران  نیز که ساکن کرج هستند، بیان می‌کند:  فرزندم از کلاس اول ابتدایی در مدرسه صدیقه طاهره معروف به ولیعصر  بدون هیچ مشکلی ثبت نام شد و تا امسال در همین مدرسه درس خوانده است.

از آنجایی که سال گذشته معلم کلاس، کفایت لازم را برای تدریس نداشت و دانش آموزان و مادران خواستار تعویض مدرس شدند، امسال مدیر مدرسه این معلم را نپذیرفت اما معلم جایگزینی هم نیاورد.

وی ادامه می دهد: روز اول که دانش آموزان به مدرسه رفتند در یک کلاس ۶۰ نفره نشستند، یعنی دو کلاس با هم ادغام شده بود. معلم نسبت به تعداد دانش آموزان اعتراض کرد و روز دوم در سر کلاس حاضر نشد تا تکلیف کلاس مشخص شود.

وی بیان می کند: روز دوم مدیر مدرسه تصمیم گرفت عذر یک سری از بچه ها  که حدودا ۱۵ نفر بودند را بخواهد تا شاید مشکل حل بشود و آن ها کسی نبودند جز بچه هایی که از نظر جغرافیایی جزو منطقه محسوب نمی شدند.  در حالی که منزل ما با آن مدرسه فاصله ای نداشت.

وی ادامه می دهد: مشکل اینجاست که اگر این دانش آموزان جزو این منطقه نمی شدند، چرا چند سال پیش التماس می کردند که در مدرسه ثبت نام کنیم و هیچ مشکلی وجود نداشت. حالا بعد از گذشت ۶ سال یادشان افتاده است که نباید این دانش آموزان در مدرسه باشند. بعد از اعتراض خانواده ها تصمیم بر این شد که بچه های ضعیف را جدا کنند. دوباره مادرها معترض شدند و با توجه به اینکه یک مدرسه پسرانه ابتدایی کنار مدرسه دخترانه است، مدیر به والدین پیشنهاد داد تا معلم خانم آن مدرسه را راضی کنند تا در این مدرسه تدریس کند و مدیر یک معلم مرد به آن مدرسه بفرستد.

وی تاکید می کند: پرسش این است آیا باید بی کفایتی مدیر و آموزش و پرورش دامان دانش آموزان را در ابتدای سال تحصیلی جدید و در روزهای ابتدای مهر بگیرد. دانش آموزان به جای دغدغه تحصیل دغدغه این را داشته باشند بعد از ۵ سال درس خواندن در یک مدرسه در این روزها چه بلایی برسرشان می آید و باید کجا بروند و چه کار کنند؟

معلم باید مطابق استانداردهای روز باشد

در همین ارتباط؛ اسفندیار چهاربند به خبرنگار مهر می گوید: استانداردها در برخی زمینه ها از جمله توانایی ذهنی و قابلیت های جسمی بسیار متفاوت شده است.

وی با بیان اینکه معلم ستون اصلی در سند تحول بنیادین آموزش و پرورش است می گوید: او باید راهکارهای سند را اجرا کند در حقیقت مطالبات سند مانند باری است که بر روی ستون معلم گذاشته می شود در این شرایط نیاز به تقویت معلم داریم چرا که با استانداردهای فعلی، ستون معلم نمی تواند در برابر بار سند تحول دوام بیاورد.

رئیس مرکز برنامه ریزی منابع انسانی وزارت آموزش و پرورش تصریح می کند: معلمی که استخدام می کنیم باید ۳۰ سال در خدمت آموزش و پرورش باشد و سرعت تحولات در حوزه قابلیت های اجتماعی، برقراری ارتباط و توانایی ذهنی بسیار بالاست و با پیشرفت فضای مجازی، نیاز به معلمان با استانداردهای جدید داریم.

چهاربند ادامه می دهد: تیمی متخصص از روانشناسان، متخصصان علوم تربیتی و پزشکی، استانداردهای جدید شغل معلمی را تدوین کردند که سال گذشته برای اولین بار اجرا شد و بعد از ارزیابی اجرای سال گذشته، دو مورد از شیوه نامه جذب معلم را اصلاح کردیم که مهمترین آن قد بود؛ در شیوه نامه سال گذشته قد برای آقایان ۱۶۵ و خانم ها ۱۵۵ تعریف شده بود اما بعد از اجرا به این نتیجه رسیدیم به دلیل تنوع اقوام مختلف و تفاوت میان متوسط قد در میان اقوام نمی توان عدد ثابتی را برای قد اعلام کرد چرا که قد افراد جزو عواملی است که آنها در آن نقشی نداشته اند و فضیلت اکتسابی محسوب نمی شود که به دلیل آن فرد را محروم کنیم بنابراین عددی برای قد وجود ندارد و آن را به کمیته پزشکی استان ها سپردیم تا متناسب با موقعیت جغرافیایی و متوسط قد تصمیم گیری کنند. در سال های گذشته برخی افراد به دلیل دو سانتی متر قد از استخدام محروم می شدند که این مسئله تبعیض است.

به هر روی؛ باید بحران کمبود نیروی انسانی در وزارت آموزش و پرورش را جدی گرفت. مسئولان وزارت آموزش وپرورش از رییس مرکز نیروی انسانی تا دبیر شورای عالی آموزش و پرورش مستقیم و غیرمستقیم از دولت مردان و مجلس نشینان می خواهند تا ردیف های استخدامی را افزایش دهند و تنها راه ورود به آموزش و پرورش را از طریق دانشگاه فرهنگیان قرار دهند؛ گویا بی توجهی دولت به وزارت آموزش و پرورش موجب شده است تا این وزارت خانه دست به دامن نیروهای انسانی باشد که با شیوه نامه های آنان نیز مطابقت ندارند. این موضوع تبعات زیادی را برای وزارت آموزش و پرورش و نسل آینده خواهد داشت.